ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରୁ ମିଳେ ଭିଟାମିନ୍ ‘ଡି’, କିନ୍ତୁ କିପରି ଏବଂ କେଉଁ ସମୟରେ ?
ଶରୀରର ସଠିକ୍ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ଭିଟାମିନ୍ ଆବଶ୍ୟକ। ଏଥିରେ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଭିଟାମିନ୍ ଡି କ୍ୟାଲସିୟମ୍ ଏବଂ ଫସଫରସ୍ ଅବଶୋଷଣରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ, ଯାହା ହାଡକୁ ମଜବୁତ କରିଥାଏ। ଏହା ମନୋବଳକୁ ଉନ୍ନତ କରିବାରେ ଏବଂ ଉଦାସୀନତାର ଆଶଙ୍କା ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଯଦି ଶରୀରରେ ଏହାର ଅଭାବ ଥାଏ, ତେବେ ଏହି କାରଣରୁ ଅନେକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡିପାରେ।
ଶରୀର ପାଇଁ ଭିଟାମିନ୍ ‘ଡି’ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ମସ୍ତିଷ୍କ ସହିତ ଏହା ସ୍ନାୟୁକୁ ମଧ୍ୟ ସକ୍ରିୟ ରଖେ। ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଶରୀର ଅନେକ ପ୍ରକାରର ମାନସିକ ଏବଂ ଶାରୀରିକ ରୋଗରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିଥାଏ। ମସ୍ତିଷ୍କରୁ ଶରୀରର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅଙ୍ଗକୁ ବାର୍ତ୍ତା ପଠାଇବା ପାଇଁ ଭିଟାମିନ୍ ଡି କାମ କରେ। ଏହା ହର୍ମୋନ୍ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କାମ କରେ। ଯଦି ଶରୀରରେ ଭିଟାମିନ୍ ‘ଡି’ ର ଅଭାବ ଥାଏ, ତେବେ ଦୁର୍ବଳତା ଅନୁଭବ କରିବା, ଶୀଘ୍ର ଥକିଯିବା, ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା, ଉଦାସୀନତା କିମ୍ବା ମନୋବଳ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଭଳି ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ। ଏହି ସମସ୍ୟାରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଶରୀରରେ ସଠିକ୍ ପରିମାଣର ଭିଟାମିନ୍ ଡି ରହିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ଅଟେ। କିନ୍ତୁ ଆଜିକାଲି ଅଧିକାଂଶ ଲୋକଙ୍କଠାରେ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ଅଭାବ ଦେଖାଯାଏ।
ପୂର୍ବ ତୁଳନାରେ, ଆଜିକାଲି ଲୋକମାନେ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ଅଭାବ ବିଷୟରେ ବହୁତ ସଚେତନ ହୋଇଛନ୍ତି। ବିଶେଷକରି କୋଭିଡ୍ ପରେ, ଅନେକ ଲୋକ ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ସତର୍କ ହୋଇପଡିଛନ୍ତି। ଯଦି ଶରୀରରେ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଲକ୍ଷଣ ଦେଖାଯାଏ, ଲୋକମାନେ ଜଣେ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସହ କଥା ହେବା ଏବଂ ଏକ ଚେକଅପ୍ କରିବା ଉଚିତ୍।
ଶରୀରରେ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ଅଭାବର ସବୁଠାରୁ ବଡ କାରଣ ହେଉଛି ଖରାର କମ୍ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା। ବିଶେଷକରି ସହରାଞ୍ଚଳରେ ଲୋକମାନେ ସକାଳଠାରୁ ରାତି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅଫିସରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥା’ନ୍ତି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଖାଦ୍ୟରେ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ଧାରଣ କରିଥିବା କମ୍ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ମଧ୍ୟ ଏହାର ଅନ୍ୟତମ କାରଣ। ଯେଉଁଠାରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ର ସର୍ବୋତ୍ତମ ଉତ୍ସ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଆପଣ କେବେ ଚିନ୍ତା କରିଛନ୍ତି କି ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରୁ ଆମେ କିପରି ଭିଟାମିନ୍ ଡି ପାଇଥାଉ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏହା ବିଷୟରେ।
ଯେତେବେଳେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ଉପସ୍ଥିତ UVB କିରଣ ଚର୍ମ ସହିତ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସେ, ଭିଟାମିନ୍ ଡି ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହୁଏ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ, ଚର୍ମ 7-ଡିହାଇଡ୍ରୋକୋଲେଷ୍ଟେରଲ ନାମକ ଏକ ପଦାର୍ଥ ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥାଏ, ଯାହା ଚର୍ମର ବାହ୍ୟ ସ୍ତରରେ (ଏପିଡର୍ମିସ୍) ଉପସ୍ଥିତ। ଯକୃତ ତା’ପରେ 7-ଡିହାଇଡ୍ରୋକୋଲେଷ୍ଟେରୋଲକୁ ଭିଟାମିନ୍ D3 (କୋଲେକାଲସିଫେରୋଲ) ରେ ପରିଣତ କରେ ଏବଂ କିଡନୀ ଏହାକୁ କାଲସିଟ୍ରିଓଲରେ ପରିଣତ କରେ। ଭିଟାମିନ୍ D ର ସକ୍ରିୟ ରୂପ ଯାହା ଆପଣଙ୍କ ଶରୀର ଆବଶ୍ୟକ କରେ।
କେଉଁ ସମୟରେ ଆମେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରୁ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ପାଇଥାଉ?:
ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ ସକାଳେ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ଉପଲବ୍ଧ। ଅଲ୍ଟ୍ରାଟୋଇଲେଟ୍ ବି କିରଣ ସକାଳ ୬ ରୁ ୯.୩୦ ମଧ୍ୟରେ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ। ଏହା ପରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ଭିଟାମିନ୍ D ନାହିଁ। ଏହା ପରେ ମଧ୍ୟ ଆପଣ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣରେ ବସିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କୁ କୌଣସି ଲାଭ ମିଳିବ ନାହିଁ।
ଭିଟାମିନ୍ D ପାଇଁ ଏହି ଉପାୟରେ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣ ନିଅନ୍ତୁ:
ଯଦି ଆପଣ ପ୍ରତିଦିନ ୧୦ ରୁ ୨୦ ମିନିଟ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଖରାରେ ବସନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ ସହଜରେ ଭିଟାମିନ୍ ଡି ପାଇପାରିବେ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଯଦି ଆପଣ ସପ୍ତାହରେ ୩ ଦିନ ସକାଳ ୬ ରୁ ୯.୩୦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ନିଅନ୍ତି, ତେବେ ଭିଟାମିନ୍ D ର ଅଭାବ ପୂରଣ ହେବ। ମସ୍ତିଷ୍କ, ନିଦ୍ରା, ଚର୍ମ ଏବଂ କେଶ ଉପରେ ଏହାର ସିଧାସଳଖ ପ୍ରଭାବ ପଡିଥାଏ। ସକାଳର ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣର ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସିବା ଦ୍ୱାରା ଅନେକ ରୋଗ ହେବାର ଆଶଙ୍କା କମିଯାଏ।